donderdag 3 februari 2011

Kruistocht (4): kritisch materiaal

 
I. Rodney Stark, God’s Battalions. The Case for the Crusades
Ik citeer uit een bespreking : http://www.katholieknieuwsblad.nl/archief/Kort/2010/1/8/Rodney_Stark:_Kruistochten_hadden_goede_reden
  
"De Kruistochten werden uitgelokt door islamitische provocaties: door eeuwen van bloedige pogingen om het Westen te koloniseren en door onverhoedse aanvallen op christelijke pelgrims en de heilige plaatsen." Dat stelt de Amerikaanse toponderzoeker Rodney Stark (75) in zijn nieuwe boek over de Kruistochten: een krachtige correctie op het beeld dat historici al generaties lang van elkaar overschrijven.....
Stark prikt hierin de ene mythe na de andere door. Volgens hem had Europa al in de vroege middeleeuwen een voorsprong genomen op de rest van de wereld, inclusief de islamitische cultuur. De sterke kanten van de laatste waren voornamelijk te danken aan de onderworpen volken als Byzantijnen en Perzen, aldus Stark, en alleen maar zolang die culturen nog niet door de islam teniet gedaan waren. De pogroms tegen de joden waren niet het werk van de kruisridders en overal verzette de Kerk er zich hevig tegen. De kruistochten ontstonden uit puur religieus idealisme.
Stark: "Sommige dingen zijn zo eenvoudig dat academici die niet begrijpen kunnen.""
 
Dit boek uit 2008 levert ook in Nederland veel reacties op, zoals hier: http://www.nujij.nl/toponderzoeker-rodney-stark-kruistochten.7586363.lynkx.
Heel illustratief om die eens door te lezen. Daarnaast biedt het een mooi overzicht van de diverse stokpaardjes, die bereden worden(eufemisme). Ik citeer uit drie reacties:  
peter van dijk schrijft:
"Tegen dit beeldvormingsprobleem loopt Rodney Stark nu ook aan. Iedereen roept wat hij van jongsaf aan heeft geleerd: Kruistochten werden op initiatief van christenen ondernomen om de heilige stad Jeruzalem te bevrijden. Het postmodernisme heeft hier met al zijn christelijke deugden als zelfkritiek, zelfrelativering en schuldbesef een negatief verhaal van weten te maken: het waren zinloze, moorddadige plundertochten.
Hoe waar Starks `ontdekking´ mag zijn dat de `werkelijkheid´ was dat de kruistochten een reaktie was op islamitische provocaties, het zal op zijn minst tijden duren voordat dat idee geaccepteerd wordt. Als dat ooit geaccepteerd zal worden.

Om de zoveel tijd wordt de geschiedenis herschreven naar de beschikbare kennis en de inzichten van de tijd. De cultuurrelativistische geschiedschrijving die jij blijkbaar aanspreekt kwam op in de tachtigger jaren met het postmodernisme. Dat was alweer de opvolger van de `statistische´ sociaal-economische geschiedschrijving die voortkwam uit het communistische intellectuele klimaat van de jaren zeventig. En zo kun je nog wel wat stromingen terug gaan.
Het politieke klimaat van de samenleving is aan het veranderen. De wind komt niet meer uit de linker hoek maar is naar rechts aan het draaien. Dat gaat zijn effect krijgen op de `inzichten´ waarmee geschiedenis beoefend en geschreven wordt. De `theorie´ van Stark lijkt daar een exponent van te zijn."

  
Storm schrijft:
"Wat Stark hier te berde brengt is een theorie. Eentje die perfect in de smaak valt bij mensen die denken dat de Islam nog steeds uit is op wereldoverheersing.
Er hebben over en weer, tussen west en oost, vele misverstanden bestaan die hebben geleid tot gewapende conflicten. Zeker. Maar om nu de Kruistochten af te doen als ' een reactie op Islamitische provocaties' is de zaak wel heel erg vereenvoudigen.
Als je de vervolging van Christenen en Joden in het Jeruzalem van de 11e eeuw een provocatie noemt die een verschrikkelijk bloedbad door Europese Christenen rechtvaardigt, ben je wel heel erg Eurocentristisch bezig.
De daaropvolgende kruistochten in het midden Oosten zijn alleen reacties op het (terecht) heroveren van die gebieden door Moslims. Dat zijn geen provocaties, dat was hun goed recht. Het gebied was al eeuwen lang van hun, en als er iemand aanspraak op kon maken dan waren het niet de Europeanen maar de Byzantijnen als 'erfopvolgers' van het Romeinse Rijk.

de waarheid ligt in het midden, is links noch rechts. En het merendeel van de geschiedschrijving is sowieso al 'rechts' te noemen. Neem alleen al het Eurocentrisme van waaruit de geschiedenis bekeken wordt.
die 'cultuurrelativistische' geschiedenis die ik aanhang gaat veel verder terug dan de jaren '70. Maak daar maar rustig de 19e eeuw van. Al tijdens de 19e eeuw, toen geschiedenis zich ontwikkelde tot een echte wetenschap, was er al vast gesteld dat de kruistochten voornamelijk op het conto van westerse agressie geschreven konden worden. Een paar colleges historiografie hebben dat wel duidelijk gemaakt.

Nogmaals, ik waardeer de poging van Stark dit beeld bij te stellen. En zoals gezegd: De waarheid ligt in het midden. Deels zal hij dus zeker gelijk kunnen hebben en nuanceert hij het reeds jaren bekende beeld van de kruistochten. Maar om nu gelijk door te slaan naar het andere uiterste is teveel.
Ik zal zijn boek met interesse gaan lezen."

  
Stekelbaars:
''Het Kalifaat van de Fatimiden (of ook wel het Kalifaat van de Isma'ilieten) was een in Noord-Afrika regerende dynastie van de 10e eeuw tot de 12e eeuw.''
''After Egypt, the Fatimids continued to conquer the surrounding areas until they ruled from Tunisia to Syria and even crossed over into Sicily and southern Italy.''
Ik begin steeds meer over te hellen naar Stark. Lees ook het volgende eens:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Heilig_Grafkerk
''Op bevel van de Fatimidische kalief Al-Hakim werd de Heilig Grafkerk in 1009 met de grond gelijk gemaakt. Al-Hakim, die geloofde een incarnatie van God te zijn en zeer puriteins was in zijn geloofsopvattingen, kon het niet verdragen dat zo'n belangrijke christelijke kerk in zijn rijk stond.''
Volgens de overlevering lag Jezus daar begraven. Dat moet haast wel de reden voor Urbanus geweest zijn om de kruistochten te gebieden. Ik denk dat hij in zijn historische notities een beetje met de waarheid heeft gesjoemeld.
Een Noord Afrikaans Kalifaat dat op de veroveringstoer was en de heiligste plaats van de katholieken in Palestina vernield door Al-Hakim. Hij zag de bui al hangen als Al-Hakim tot in Rome door zou dringen dus riep hij op tot de kruistochten."

  
  
II. Thomas Madden versus MontyPython en Steven Runciman
Er zijn er meer die vinden dat de voorstelling van zaken over de kruistochten rechtgezet dient te worden. Thomas Madden ging Stark voor:
 http://www.ignatiusinsight.com/features2005/tmadden_crusademyths_feb05.asp.
http://www.ignatiusinsight.com/features2009/jrsmith_crusadespref_jun09.asp
http://oldarchive.godspy.com/issues/Real-History-of-Crusades-by-Thomas-Madden.cfm.html

Ik citeer zijn korte overzicht van de voorstellingen over de kruistochten, vanaf de verlichting tot John Cleese en Terry Gilliam c.s.:
  
"It was in the Enlightenment of the eighteenth century that the c
urrent view of the Crusades was born. Most of the philosophes, like Voltaire, believed that medieval Christianity was a vile superstition. For them the Crusades were a migration of barbarians led by fanaticism, greed, and lust. Since then, the Enlightenment take on the Crusades has gone in and out of fashion. The Crusades received good press as wars of nobility (although not religion) during the Romantic period and the early twentieth century. After the Second World War, however, opinion again turned decisively against the Crusades. In the wake of Hitler, Mussolini, and Stalin, historians found war of ideology–any ideology –distasteful. This sentiment was summed up by Sir Steven Runciman in his three-volume work, A History of the Crusades (1951-54). For Runciman, the Crusades were morally repugnant acts of intolerance in the name of God. The medieval men who took the cross and marched to the Middle East were either cynically evil, rapaciously greedy, or naively gullible. This beautifully written history soon became the standard. Almost single-handedly Runciman managed to define the modern popular view of the Crusades. ....And so modern popular books on the Crusades–desiring, after all, to be popular–tend to parrot Runciman. The same is true for other media, like the multi-part television documentary, The Crusades (1995), produced by BBC/A&E and starring Terry Jones of Monty Python fame. To give the latter an air of authority the producers spliced in a number of distinguished Crusade historians who gave their views on events. The problem was that the historians would not go along with Runciman’s ideas. No matter. The producers simply edited the taped interviews cleverly enough that the historians seemed to be agreeing with Runciman. As Professor Jonathan Riley-Smith quite vehemently told me, "They made me appear to say things that I do not believe!""


Er worden door Madden acht mythen over de kruistochten behandeld, zoals deze over dat 'bloedige beeld', waar we in de vorige blogaflevering al op inzoomden:
'..........Myth 3: When the Crusaders captured Jerusalem in 1099 they massacred every man, woman, and child in the city until the streets ran ankle deep with the blood.

This is a favorite used to demonstrate the evil nature of the Crusades. Most recently, Bill Clinton in a speech at Georgetown cited this as one reason the United States is a victim of Muslim terrorism. (Although Mr. Clinton brought the blood up to knee level for effect.) It is certainly true that many people in Jerusalem were killed after the Crusaders captured the city. But this must be understood in historical context. The accepted moral standard in all pre-modern European and Asian civilizations was that a city that resisted capture and was taken by force belonged to the victorious forces. That included not just the buildings and goods, but the people as well. That is why every city or fortress had to weigh carefully whether it could hold out against besiegers. If not, it was wise to negotiate terms of surrender. In the case of Jerusalem, the defenders had resisted right up to the end. They calculated that the formidable walls of the city would keep the Crusaders at bay until a relief force in Egypt could arrive. They were wrong. When the city fell, therefore, it was put to the sack. Many were killed, yet many others were ransomed or allowed to go free. By modern standards this may seem brutal. Yet a medieval knight would point out that many more innocent men, women, and children are killed in modern bombing warfare than could possibly be put to the sword in one or two days. It is worth noting that in those Muslim cities that surrendered to the Crusaders the people were left unmolested, retained their property, and allowed to worship freely. As for those streets of blood, no historian accepts them as anything other than a literary convention. Jerusalem is a big town. The amount of blood necessary to fill the streets to a continuous and running three-inch depth would require many more people than lived in the region, let alone the city."

  
Hij is duidelijk, hij heeft het over dat bloedig beeld als een literaire conventie. Dat zei ik in blog 3 ook, in de recensie van het boek van Asbridge.   
  
III.
En dan is er natuurlijk Robert Spencer, bekend van een site als 'dhimmiwatch'.
Over die verovering van Jerusalem zegt hij in een recent interview: 
'...Daarbij komt nog een andere misvatting over de kruistochten. Het betreft de bloedige plundering van Jeruzalem door de kruisvaarders in het jaar 1099.
De verovering van Jeruzalem wordt vaak als een unieke gebeurtenis in de geschiedenis van de Middeleeuwen voorgesteld en als oorzaak voor het wantrouwen van de moslims tegenover de westerse wereld. Het zou beter kunnen heten: zij was het begin van een duizend jaar lange verspreiding van een antiwesters haatgevoel en antiwesterse propaganda.
De plundering van Jeruzalem door de kruisvaarders was zonder twijfel weliswaar een afschuwelijke misdaad – vooral gezien in het licht van de religieuze en morele principes waarop ze zich beriepen. Zij was echter volgens de militaire standaards van die tijd niets buitengewoons.
In die tijd was het een algemeen erkend principe van de oorlogsvoering dat een belegerde stad, die zich verzette tegen de verovering, geplunderd mocht worden. Als de stad geen verzet bood, was het de gewoonte hem te sparen. Het is historisch bewezen dat islamitische legers zich vaak net zo hebben gedragen als ze een veroverde stad binnentrokken....' http://voxx.menkisys.org/vt/2009/01/

Hier http://salibiyyah.blogspot.com/2008/01/robert-spencer-politically-incorrect.html
 gaat hij hard in op de visie van Bill Clinton(!) en John Esposito@(en op die van de al genoemde van Amin Malouf.):

"Bill Clinton affirmed this not long after 9/11, recounting the Crusaders’ sack of Jerusalem in 1099 in lurid terms as if it were something unique in history – when actually armies often behaved this way in those days, including Islamic jihad armies. This is not to excuse the Crusaders’ behavior, but only to say that it does not bear the weight that is put on it today. The Crusaders’ sack of Jerusalem, according to journalist Amin Maalouf [dat hij journalist is verbaast me niet, Malouf vond ik inderdaad journalistiek bezig; hij staat terecht niet in mijn lijstje boeken]in The Crusades Through Arab Eyes, was the "starting point of a millennial hostility between Islam and the West." .....
....he[Esposito] blames the Crusades ("so-called holy wars") in general for disrupting a pluralistic civilization: "Five centuries of peaceful coexistence elapsed before political events and an imperial-papal power play led to centuries-long series of so-called holy wars that pitted Christendom against Islam and left an enduring legacy of misunderstanding and distrust."
Esposito’s "five centuries of peaceful coexistence" were exemplified, he says, by the Muslim conquest of Jerusalem in 638: "churches and the Christian population were left unmolested....."


Vooral de clash tussen de kampen Esposito en een Spencer is zo te zien heftig. Of Spencer(genoeg) aan wetenschap doet is voor mij nu de vraag. Esposito heeft geen boek over specifiek de kruistochten, maar ik ga toch even op zoek naar zijn visie of weerwoord. Voor het evenwicht.
@ Bekend van het Gallup-onderzoek, ism Dalia Mogahed, 'what the muslims really think'
  
IV
In de NRC op 15 januari wordt het meest recente boek over  de kruistochten besproken:
 http://www.nrcboeken.nl/interview/%E2%80%98jihad-begon-na-de-eerste-kruistocht%E2%80%99.

De Nederlandse vertaling is er ook al:'In naam van God. Een nieuwe geschiedenis van de kruistochten'. Nieuw Amsterdam.  Phillips lijkt tegenover o.a. Rodney Stark te staan. Hij, Phillips, stelt immers, dat 'de' jihad juist ontstond NA (lees: als gevolg van) de eerste kruistocht....zoals ook al op de flaptekst stond van Asbridge. 
 


De opvattingen die de ronde doen óver de feiten van de middeleewen.

De kijk op de middeleeuwen, in z'n totaliteit, staat op de agenda. Zie de stapels erover in de boekhandel, neem de bestseller van Tom Holland uit 2009, 'de lange mars naar Canossa; de revolutie in Europa rond het jaar 1000'.
Maar ook het debat rond Remi Brague, of Sylvain Gouguenheim, spraakmakend in het Franse discours. Als opwarmertje een filmpje: Discussie Brague versus Luc Perry
http://www.youtube.com/watch?v=LBZ3uKugGm8&feature=player_embedded




Geen opmerkingen:

Een reactie posten